عاشورا

وقت نماز شب

وقت نماز شب از اول نيمه شب است تا طلوع صبح صادق
توضيح : شب از ديدگاه شرع عبارت است از اول مغرب تا طلوع صبح صادق . بنا بر اين در ساعت 12 شب كه عبارت است از نيمه غروب تا طلوع آفتاب بيش از نيم ساعت از نيمه شب شرعي گذشته است .
- افضل آن است كه نماز شب به هنگام سحر خوانده شود و هنگام سحر عبارت است از يك سوم آخر شب و هر قدر به صبح نزديكتر باشد افضل خواهد بود.
- شخص مسافر مي تواند نماز شب را پيش از نيمه بخواند.
- جواني كه مي ترسد بخواب بماند و نماز شب از او فوت شود مي تواند نماز شب را پيش از نيمه شب بخواند.
- همه كساني كه براي خواندن نماز شب بعد از نيمه شب عذري دارند مانند پيرمردان و يا كسي كه از سرد شدن هوا مي ترسد و يا از جنب شدن در خواب مي ترسد و مانند اينها مي توانند نماز شب را قبل از نيمه شب بخوانند.
امام صادق عليه السلام فرمود:
اگر بيم داري كه پايان شب برنخيزي يا سرما و مشكل ديگري مانع نماز شبت خواهد شد، نماز شب و (وتر) را در اوّل شب بخوان .(5)
- در مواردي كه تقديم نماز شب جايز است سزاوار است كه نيّت اداء نكند بلكه به نيّت (تعجيل ) و جلو انداختن بخواند.
- اگر نماز شب از كسي فوت شد مي تواند قضاي آن را در روز به جا بياورد.
(مفضّل ) مي گويد:
به امام صادق عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم ؛ من گاهي به خواندن نماز شب موفّق نمي شوم ، آيا اجازه مي فرمائيد پس از خواندن نماز صبح پيش از آنكه آفتاب طلوع كند قضاي نماز شب را بخوانم ؟
فرمود: آري ؛ امّا اهل خانه ات را از اين كار با خبر مكن زيرا آنان هم از تو ياد مي گيرند و اين كار را سنّت قرار مي دهند.(6)
تذكّر: قضاي نماز شب را فضيلت بسيار است چنانچه در تفسير علي بن ابراهيم از امام صادق عليه السلام روايت مي كند كه :
شخصي به آن حضرت عرض كرد: فدايت شوم چه بسا كه اتّفاق مي افتد كه يك ماه و دو ماه و سه ماه نماز شب از من فوت مي شود و من آن را به روز قضا مي كنم ، آيا اين كار جايز است ؟
فرمود: به خدا قسم اين كار مايه روشني چشم تو است و اينجمله را سه بار تكرار كرد.
- قضاي نماز شب را بر تقديم آن يعني پيش از نيمه شب خواندن رجحان دارد. بنابر اين اگر مي داند كه قضاي نماز شب از او فوت نخواهد شد قضا اولويت دارد.
تذكر: براي تشويق جوانان عزيز روايتي در مورد قضاي نماز شب نقل مي كنم :
اسحق بن عمار ضمن روايتي از امام صادق عليه السلام نقل مي كند كه ايشان از پدران بزرگوار و آنان از رسول خدا صلي اللّه عليهم اءجمعين نقل مي كند كه فرمود:
(ان اللّه يباهي بالعبد يقضي صلوة اللّيل بالنهار يقول ملائكتي عبدي يقضي ما لم افترضه عليه اشهدوا اني قد غفرت له ).
خداي تعالي با بنده اي كه نماز شب را در روز قضا بكند مباهات مي كند و مي فرمايد:
(اي فرشتگان من ، اين بنده من چيزي را كه به او واجب نكرده ام قضا مي كند گواه باشيد كه من او را آمرزيدم ).(7)
- جواني كه مي ترسد به خواب بماند اگر پيش از نيمه شب نماز شب را خواند و خوابيد و پيش از صبح بيدار شد لازم نيست نماز شب را دوباره بخواند.
- اگر مشغول نماز شب شد و صبح طلوع كرد اگر چهار ركعت از نماز شب را خوانده است كه صبح شد بقيه نماز شب را به طور مخفف و بدون مستحبات مي خواند و اگر هنوز چهار ركعت از نماز شب نخوانده صبح شد همان دو ركعتي را كه شروع كرده تمام مي كند و پس از آن دو ركعت نافله صبح را مي خواند و سپس دو ركعت نماز صبح واجب را مي خواند و پس از آن باقيمانده نماز شب را قضا مي كند و اگر اصلاً به نماز شب شروع نكرده صبح طلوع كرد دو ركعت نافله صبح را اوّل مي خواند و پس از آن نماز صبح را و پس از آن قضاي نماز شب را به جا مي آورد.(8)
امشب آن نيست كه در خواب رود چشم نديم
خواب در روضه رضوان نكنند اهل نعيم
خاك را زنده كند تربيت باد بهار
سنگ باشد كه دلش زنده نگردد به نسيم
بوي پيراهن گم كرده خود مي شنوم
گر بگويم همه گويند ضلالي است قديم
اي رفيقان سفر دست بداريد از ما
كه بخواهيم نشستن به در دوست مقيم

1
null
گریه علی در مرگ مادر یک روز علی بن ابی طالب گریان نزد پیغمبر ( ص ) آمد و می گفت : ( انا لله و انا الیه راجعون ) . رسول خدا ( ص ) به او فرمود : ای علی چرا گریه می کنی ؟ عرض کرد : یا رسول اللّه مادرم فاطمه بنت اسد مرد . پیغمبر گریست و فرمود : اگر مادر تو بود ، مادر من هم بود این عمامه مرا با این پیراهنم برگیر و او را در آن کفن کن و به زنها بگو خوب غسلش بدهند و بیرونش نبر تا من بیایم که کار او با من است . پیغمبر پس از ساعتی آمد و جنازه او را برآورد و بر او نمازی خواند که بر دیگری نخوانده بود مانند آن را ، و چهل تکبیر بر او گفت و در قبر او دراز خوابید بی ناله و حرکت ، و علی و حسن ( ع ) را با خود وارد قبر کرد و چون از کار خود فارغ شد به علی و حسن فرمود : از قبر بیرون شدند و خود را بالین فاطمه کشانید تا بالای سرش رسید و فرمود : ای فاطمه من محمد سید اولاد آدمم و بر خود نبالم اگر منکر و نکیر آمدند و از تو پرسیدند : پروردگارت کیست ؟ بگو خدا پروردگار من است و محمد پیغمبر من است و اسلام دین من است و قرآن کتاب من پسرم امام و ولی من .
سپس فرمود : خدایا فاطمه را به قول حق بر جا دار و از قبر او بیرون آمد و چند مشت خاک روی آن پاشید و دو دست بر هم زد و آن را تکانید و فرمود : به آن که جان محمد به دست او است فاطمه دست بر هم زدنم را شنید . عمار بن یاسر از جا برخاست و عرض کرد : پدرم و مادرم قربانت یا رسول اللّه نمازی بر او خواندی که بر احدی پیش از او نخواندی ؟ فرمود : ای ابویقظان او لایق آن بود ابوطالب فرزندان بسیار داشت و خیر آنها فراوان و خیر ما کم ، این فاطمه مرا سیر می کرد و آنها را گرسنه می داشت مرا جامه در بر می کرد و آنها برهنه بودند و مرا با صابون می شست و آنها ژولیده بودند ، عرض کرد : چرا چهل تکبیر بر او گفتی ؟ فرمود : به راست خود نگریستم چهل صف فرشته حاضر بودند برای هر صفی تکبیری گفتم ، عرض کرد : بی ناله و حرکت در قبر دراز کشیدی ؟ فرمود : مردم روز قیامت برهنه محشور شوند و من از خدا بر اصرار خواستم که او با ستر عورت محشور کند به آن که جان محمد در دست او است از قبرش بیرون نشدم تا دیدم دو چراغ نور بالای سر او است و دو چراغ نو برابر او و دو چراغ نور نزد پاهای او و دو فرشته بر قبر او موکلند که تا روز قیامت برایش آمرزش جویند . ( 1 )

برنامه چهارصد داستان از مصایب امام علی را از بازار دریافت کنید

https://cafebazaar.ir/app/ir.sadegh.ketab5/?l=fa

در محضر شیخ محمداسماعیل دولابی

هر جا غصه دار شدی استغفار کن
استغفار امان انسان است
به این کاری نداشته باش که چرا محزون شده ای ، اذیتت کرده اند؟ گناهی کردی؟…
محزون که شدی استغفار کن . چه غم خود را داشته باشی و چه غم مومنین را ، استغفار غم ها را از بین می برد همانطور که وقتی خطا می کنی همه صدمه میخورند ، مثلا وقتی چند نفر کفران می کنند به همه ضرر می رسد ، استغفار که می کنی به همه ما سوای خودت نفع می رسانی.

احادیثی از امام صادق(ع)

« توبه ریسمان خداوند بزرگ است، و یاری و کشش عنایت و لطف اوست. و بنده پیوسته و در همه حال در حال توبه باشد. هر گروهی توبه مخصوصی دارد؛ توبه پیامبران الهی از مضطرب شدن باطن‏ و به هم خوردن حالت اطمینان است. و توبه اولیاء از عوارض رنگارنگ تصور و خاطر آنها است. و توبه برگزیدگان حق از استراحت و فراغت و غفلت و است و توبه افراد خاص و بندگان مخصوص از مشغول بودن به غیر پروردگار است. و توبه عوام و عموم مردم از گناهان و معاصی و خلافها است..»
مصباح الشریعه، ترجمه مصطفوی، ص۳۵۲

همانا خداوند دوست دارد بنده ای را که در گناه بزرگ به او توجه کند ( و از او آمرزش بخواهد ) و دشمن دارد بنده ای را که گناه اندک را کم و خوار شمارد و به آن بی اعتنا باشد ( و به فکر توبه و تدارک آن نباشد ) اصول کافی جلد 4 صفحه 159

همانا مومن گناهی می کند و پس از بیست سال به یادش می آید. پس، از خدا راجع به آن گناه آمرزش می خواهد و خداوند بیامرزدش و هر آینه این امر توفیقی از جانب خدا برای اوست که او را مورد لطف و بخشش خویش قرار دهد. و همانا کافر گناهی می کند و همان ساعت آنرا فراموش می کند. اصول کافی جلد 4 صفحه 172

امور همراه با توبه
در آیات مختلف قرآن کریم، توبه خداوند در کنار اموری قرار داده شده است که عبارتند از:

عفو و بخشش از سوی خداوند:
وَ هُوَ الَّذی یقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یعْفُوا عَنِ السَّیئاتِ وَ یعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ (ترجمه: و او کسی است که توبه را از بندگانش می‏پذیرد و از گناهان درمی‏گذرد و آن چه انجام می‏دهید می‏داند.)

هدایت از ناحیه خداوند:
یریدُ اللَّهُ لِیبَینَ لَکمْ وَ یهْدِیکمْ سُنَنَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکمْ وَ یتُوبَ عَلَیکمْ وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیم (ترجمه: خداوند می‌خواهد که [احکام شرع خود را] برای شما آشکار سازد و شما را به سنّت‏های کسانی که قبل از شما بوده‏اند، هدایت فرماید و از شما درگذرد و خداوند دانای حکیم است.)

تبیین و روشن کردن برخی امور برای انسان از سوی خداند:
ثُمَّ اجْتَباهُ رَبُّهُ فَتابَ عَلَیهِ وَ هَدی (ترجمه: سپس پروردگارش او را برگزید و توبه‏اش را پذیرفت و هدایت کرد.)

همچنین پذیرش توبه بارها در مقابل عذاب الهی مطرح گردیده است، که در این حالت، پذیرش توبه می‌تواند به معنای بازگرداندن عذاب باشد:
لَیسَ لَک مِنَ الْأَمْرِ شَیءٌ أَوْ یتُوبَ عَلَیهِمْ أَوْ یعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظالِمُونَ (ترجمه: از این کار چیزی در اختیار تو نیست یا بر ایشان ببخشاید یا عذابشان کند، چرا که ایشان ستمکاراند.)